Gezi Türkiye'den Yemek

Binlerce Yıllık Afyon Mutfağı Dünyaya Açılıyor

UNESCO tarafından edebiyat, film, müzik, zanaat ve halk sanatları, tasarım, gastronomi ve medya olarak belirlenen 7 farklı temadan oluşturulan Yaratıcı Şehirler Ağı Programına (Creative Cities Network) gastronomi dalında Gaziantep ve Hatay’dan sonra Afyonkarahisar da dâhil oldu.

Son yıllarda Anadolu’nun yerel mutfaklarının şöhreti giderek artıyor. Dünyanın farkına vardığı yöresel mutfak zenginliklerimiz UNESCO tarafından bir bir tescil edilmeye başlandı. Son olarak Afyonkarahisar’ın Yaratıcı Şehirler Ağı Programına dâhil olmasıyla gastronomi alanında tescillenen il sayımız üçe çıktı. Birçoğu da sırada…

Binlerce yıllık birikimin oluşturduğu çok çeşitli mutfak kültürü ile Türk mutfağı, dünyanın dikkatini çekiyor. Bereketli hilalin kalbindeki Anadolu’nun bereketli topraklarında yetişen lezzetli ürünler, hünerli ellerde damakları şenlendirmeye devam ediyor.

Gastronomi, bir bilim dalı olmasının yanında sağlığa uygun iyi hazırlanmış yemeği yemeye meraklı insanları, yerel lezzetleri tatmak için dünyanın farklı noktalarına taşıyor. Dünyanın en önemli kesişme noktalarından ve bereketli topraklarından olan Anadolu, çok geniş yelpazedeki lezzet çeşitliliği ile dünyanın sayılı mutfaklarından olma özelliğiyle herkesi Türkiye’ye davet ediyor.

Peki Afyonkarahisar mutfağını özgün kılan nedir?

Ege bölgesinde yer almasının yanı sıra hem Akdeniz hem de İç Anadolu bölgesinin iklimsel özelliklerini barındıran şehir tarihten günümüze tam bir kesişme noktası olmuş. Ege’ye açılan bir yayla görünümünde olan ve Friglerden Lidyalılara, Selçuklulardan Osmanlılara kadar birçok farklı medeniyete ev sahipliği yapmış bereketli topraklar, yörede yetişen ürün çeşitliği ve hayvansal üretimiyle mutfağı şekillendirmiş. Bölgenin tarihi geçmişi ve coğrafi özellikleriyle şekillenen Afyon mutfağı, aslında bir bakıma Anadolu’nun özeti görünümünde.

Anadolu’nun genelinde görülebilecek özellikler taşıyan ve doğumdan düğüne, kınadan ölüme varana kadar bir yemek şöleni kültürüne sahip Afyonkarahisar mutfağı, şehre dışarıdan gelenlere tüm bu zenginliğini sunuyor. Afyonkarahisar’ın zengin mutfağı ağırlıklı olarak hamur işlerine ve hayvansal ürünlere dayanıyor. Kendine yeten bir ekosistemi olan şehir, manda sütünden elde edilen eşsiz kaymağı ve kaymaklı lokum başta olmak üzere kendi üretimine dayanan kendine has çok çeşitli ürünlere sahip. Afyonkarahisar’da evlerde, esnaf lokantalarında ve turistik tesislerde yapılan ve kısacası şehre dışarıdan gelenlerin tadabileceği sadece patlıcandan yapılan 22 çeşit yemeğin varlığı biliniyor. Şehirde etlilerden hamur işlerine, tatlılardan sebze yemeklerine 100’ün üzerinde birbirinden farklı yemek çeşidi bulunuyor.

Kaymağın Alametifarikası

Bol sulak alanlarda yaygın olarak yetişen mandalar, Afyonkarahisar’da haşhaş küspesiyle beslenince ortaya yağ oranı düşük ama lezzeti çok yüksek Afyonkarahisar kaymağını çıkarıyor.

Mandalar ineklere göre daha az süt veriyor; bununla birlikte inek sütü yüzde 4 civarında yağa sahipken manda sütünde neredeyse bunun iki katı yağ bulunuyor. Ancak, manda sütünden yapılan kaymak, inek sütünden yapılan kaymağa oranla daha az yağ oranına sahip.

Afyon’da yetişen mandalar geleneksel olarak haşhaş küspesi ile besleniyor. Haşhaşın içerisinde yer alan kodein ve haşhaş tohumları alındıktan sonra ortaya çıkan haşhaş atığı olan küspenin besin değeri oldukça yüksek. Haliyle bununla beslenen mandaların sütlerinin kalitesi de çok daha yüksek oluyor. Afyon kaymağını dünyaca tanınır bir lezzet haline getiren de bu.

Afyon kaymağı, Afyon kaymaklı ekmek kadayıfı, Afyon pastırması, patatesli ekmek, Afyon sucuğu, Çay ilçesi vişnesi ve Şuhut keşkeği gibi coğrafi işaretli bir şekilde korunan ve onlarca farlı eşsiz yöresel lezzete sahip Afyonkarahisar, damak çatlatan lezzetleriyle herkesi bu yemek şölenine davet ediyor.

Afyon Manda Kaymaklı Ekmek Kadayıfı

MALZEMELER

1 adet kuru ekmek kadayıfı

2,5 kg toz şeker,

2,5 kg su,

Yarım limon,

Afyon kaymağı

 

HAZIRLANIŞI

Öncelikle şeker, limon suyu ve su kaynatılarak şerbet hazırlanır.

Diğer tarafta, ekmek kadayıfı pişirme tepsisinin içinde 10-15 dakika ılık suda ıslatılır ve kabarması sağlanır. Suyu süzülen ekmek kadayıfı ocağa konur. Üzerine hazırlana sıcak şerbet dökülür. Pişirme işlemi devam ederken, kadayıf ile tepsinin kenarı arasında biriken şerbet, kepçe yardımı ile kadayıfın üzerine yavaş yavaş gezdirilir. Bu işlem kadayıf, şerbetin tamamını çekene kadar devam eder. Ocakta pişmeye devam eden ekmek kadayıfı başka bir tepsiye ters çevrilerek alınır. Soğumaya bırakılır. Soğuyunca üzerine Afyon kaymağı konularak servis edilir.

Kaynak:www.gastroafyon.org

Yazar Hakkında

nurullah.yavas@yee.org.tr'

Nurullah YAVAS

Yorum Ekle