Bozkır’ın Ortasında Yükselen Sanat: Baksı Müzesi

Hiç kimsenin uğramadığı bir bozkır, önünden kıvrılarak akan Çoruh’un olağanüstü ritmi ve karşıda uzanan Soğanlı Dağları’nın her an değişen ışığı… Elinizde sadece o tepeye bir işaret koyma arzusu var. Derken 2000 yılında ilk kazma vuruluyor, daha sonraki beş yıl yoğun bir inşaat faaliyeti sürüyor. Nihayet ana bina bozkırın ortasında yükseliyor, ardından da Depo Müze. Sonra kadınların ehram dokuyarak yaşama dâhil olmaları için atölyeler açılıyor. 10 binden fazla kitabı olan bir kütüphane kuruluyor. Konuk evleri inşa ediliyor. Böylece bir küçük köy konağı kurma hayali giderek büyüyerek 40 dönüm arazi üzerinde yükselen sergi salonları, depo müzesi, atölyeleri, konuk evleri, kütüphanesi ve konferans salonuyla kocaman bir külliyeye dönüşüyor.
SANATÇI BAĞIŞLARI
Seneler içinde yüreklendiren katılımlar artıyor, destekleyen ödüllerle bugünlere ulaşılıyor. Bugün Baksı, hayalden gerçeğe dönüşünün 10. yılında hem bulunduğu bölgenin hayatına hem de kültür sanat dünyasının göğsüne konmuş kocaman bir uğur böceği olarak umutları tazelemeye devam ediyor. Baksı, tıpkı hayatın kendisi gibi geleneksel ile moderni, eski ile yeniyi, kentsel ile kırsalı, doğal ile endüstriyeli, zanaat ile sanatı aynı çatı altında izleyicilerle buluşturuyor.

Haftanın hemen hemen her günü ziyaretçisi eksik olmuyor müzenin.
Kapalı olduğu saatlerde (18.00) ve hatta kapalı olduğu günlerde (pazartesi) bile müzeyi gezmekte ısrar eden ziyaretçilerle karşılaşabiliyorsunuz. Baksı Müzesi hem koleksiyonuyla hem de bu koleksiyonu sergileme biçimiyle de fark yaratıyor. Müzenin çağdaş eserler koleksiyonu 160’ı aşkın sanatçının yaklaşık 200 eserinden oluşuyor. Farklı
disiplinlerden gelen Türkiye’nin önde gelen sanatçılarının resim, seramik, heykel, yerleştirme ve video gibi farklı türde eserlerini bir araya getiren bu koleksiyonda tasarımcıların ürünleri de yer alıyor. Ünlü modacıların giysi tasarımlar da müzede izleyicilerle buluşuyor.
ÂLEMDEN ŞİFA TASINA
Cam altı resimler, taşbaskılar, boyamalar, işlemeler yer alıyor ve halk resim geleneğinin zengin belleğini yansıtıyor. Müzede yer alan bir diğer koleksiyon da etnografik eşyaları kapsıyor. Bu koleksiyon ağırlıklı olarak, ehram dokumaları, çömlekler ve metal kullanım eşyalarından oluşuyor. Tahılı saklamak, yiyecek taşımak ya da ocak olarak kullanılmak üzere yapılmış küpler, form ve süsleme bakımından geçmişe uzanıyor. Metal örnekler daha çok dinî kaynaklı ürünleri bir araya getiriyor. Çoğu bölgeden toplanan âlemler, şifa tasları, ölçüm aletleri
metal işçiliğinin ve form algısının çeşitliliğini vurguluyor. Baksı, bir müze olarak sahip olduğu koleksiyonları kendi içinde yeniden kurgulamayı, bunu yaparken de kendi konseptine bağlı kalmayı önemsiyor. Bu anlamda akademik ayrımları bir kenara bırakarak sanat ve zanaatı aynı ortamda sergileyip yaratıcılığa dikkat çekmeye özen gösteriyor. Böylece sanat ve zanaat arasında bir diyalog kuruluyor.

ÇOCUKLARIN GÖZDESİ
Özellikle bölge çocukları için apayrı bir anlamı var Baksı’nın. Zaten kuruluş aşamasında müzeye en büyük destek de çocuklardan gelmiş. Müzenin öncelikli hedef kitlesinin başında da çocuklar yer alıyor. Bu yıl üçüncüsü düzenlenen ve her defasında daha yoğun bir katılımla gerçekleştirilen Baksı Çocuk Sanat Şenliği, bunun en güzel ifadesi. Bu şenlik kapsamında her yıl başarılı olan 15 çocuğa sanat bursu veriliyor, çocukların
ürettiği eserler müzede izleyicilerle buluşuyor. Mesela şu günlerde müzeyi ziyaret edecek olursanız, geçen yıl Miro
heykelinin sergilendiği kaidede şimdi sanat şenliğinde burs kazanan bir öğrencinin heykeliyle karşılaşabilirsiniz. Bu da müzenin size sunduğu en tatlı sürprizlerden biri. Merak etmeyin, müzeyi dolaştığınızda bu sürprizlere başkaları da ekleniyor. Müze bahçesindeki bostanlar, Çoruh Vadisi’nin sunduğu muhteşem peyzaj, aynı çatı altında buluşan farklı kültürler bunlardan sadece bazıları. Ve galiba tüm bunlar, başka müzelerde kolay kolay karşılaşmayacağınız türden farklılıklar. Kurulan ehram, kilim ve seramik atölyeleri, kadınların yaşantısına ekonomik bir boyut kazandırıyor. Baksı, üretimi müze merkeziyle sınırlandırmamak ve gelen talepleri karşılamak
için önümüzdeki dönem Bayburt merkezde 200 kadının çalışabileceği yeni bir istihdam merkezi projesi için çoktan hazırlıklara başladı bile. Bu sayede kadının toplumsal dinamizme etkin bir biçimde katılımının sağlanması hedefleniyor.

“DÜNYADA ÖRNEĞİ YOK”
(Prof. Dr. Hüsamettin Koçan)
“Müzemizin başka bir önemli özelliği ise günümüz sanatçılarının Baksı’ya bağışlarla koşulsuz destek vermeleridir. Dünyada koleksiyonlarını sanatçı bağışlarıyla oluşturmuş bir başka örnek yok. Buna, bölge çocuklarına yönelik sunduğumuz projeler de eklenince Baksı, bugün karşılaştığı ilgiye şaşırmamak gerekiyor.
HAYALDEN GERÇEĞE 10!
Baksı Müzesi, 10. yaşını çeşitli etkinlikler ve yeni projelerle kutluyor. Mayıs 2016’ya kadar devam edecek olan “ON
Sergisi”, sanat ve zanaat arasında diyalog kuran zengin seçkisiyle dikkat çekiyor. Ayrıca, 8-13 Eylül 2005 tarihleri arasındaki yapılacak Müzeler Buluşması (Communicating the Museum) buluşması ise Baksı’nın 10. yaşını taçlandıran başlıklar olarak öne çıkıyor.