Dünyadan

Fransa’daki Türkçe El Yazmaları Şaşırtıyor

Yazar: TR Dergisi

Fransa Millî Kütüphanesi, 30 bini aşkın Türkçe kitaba ve 17. yüzyıla kadar tarihlenen 2 binden fazla Türkçe el yazması esere ev sahipliği yapıyor.

Yunus Emre Enstitüsü (YEE) ile Fransa Millî Kütüphanesi (BnF) arasındaki iş birliğinin geliştirilmesi kapsamında “Fransa Millî Kütüphanesinde Bulunan Türkçe El Yazmaları” konulu konferans düzenlendi. Fransa Millî Kütüphanesi Türkçe Matbu ve Yazma Eserler Sorumlusu Sara Yontan ve Doğu El Yazmaları Bölüm Başkanı Laurent Heric-her etkinlik için Türkiye’ye geldiler.

Konferansta, Fransa Millî Kütüphanesinde Kanuni Sultan Süleyman’ın Fransız Kralı Birinci Franço-is’a yazdığı mektuptan 1600’lerin Türkçesini Latin harflerine aktaran Antoine Galland’a kadar geçmişi asırlar öncesine dayanan Türk koleksiyonlarının bulunduğu kaydedildi. Kütüphanede İbranice harflerle İstanbul’da yazılmış bir Arapça-Türkçe sözlük de bulunuyor. Türkçe el yazma eserlerin arasında tarih, İslam, tezkire, hikâye ve şiir gibi çeşitli türlerden Eserlerin bir kısmının dijital ortama aktarıldığına değinen konuşmacılar, diğer eserlerin kopyalarına kütüphaneye başvuru yoluyla ulaşabildiğini açıkladı. Türkçe el yazma eserlerin sadece 244’ünün dijital ortama taşındığının belirten uzmanlar, Said Efendi’nin kral kütüphanecisi Bignon’a gönderdiği anlaşma gibi değerli eserlerin kütüphanede korunduğuna dikkat çektiler.

EL YAZMALARI BURAYA NASIL GELDİ?

İlk 150 kadar Türkçe el yazması, 17. yüzyılda iki özel kütüphanenin kurum tarafından satın alınışıyla Fransa Millî Kütüphanesine girdi. Sonraki yüzyılda kraliyet, kitap almak üzere Fransa’dan Osmanlı’ya resmî elçiler gönderirdi. Türkçe kitaplar bu şekilde Fransa Millî Kütüphanesine ulaştı. Matbu eserler Osmanlı’daki ilk Arap harfli matbaa faaliyetinden, yani 1729’dan itibaren bir anlaşmayla kütüphaneye girdi. Matbu koleksiyonun çekirdeğini Müteferrika Matbaasında basılan 17 kitap oluşturuyor. Bir de sefir olarak ya da başka görevlerle Osmanlı İmpa-ratorluğu’na gelmiş kişilerin topladığı kitaplar oldu.

“17. asırda Türkiye’de uzun seneler bulunan Antoine Galland’ın Günlükleri en ilginç el yazmalarından sayılabilir. Fransa’da Binbir Gece Masalları’nı Fransızca’ya çevirmesiyle ünlü Antoine Galland’ın 1686’dayazdığı Türkçe bir kitap bu. Hezarfen Hüseyin’in Osmanlı Devleti Teşkilatı hakkında yazdığı bir eserin transkripsiyonu diyebiliriz. Bundan çok daha ilginç bulacağınız birçok başka eser de mevcut kütüphanemizde.”

Sara Yontan (Fransız Millî Kütüphanesi Türkçe Matbu ve Yazma Eserler Sorumlusu)

Yazar Hakkında

TR Dergisi

Yorum Ekle